Việc nông dân sử dụng phân bò để bón cho cây trồng dường như đã quá quen thuộc. Phân bò cùng với phân lợn, phân gà,… được coi là loại phân bón có nhiều lợi ích cho cây trồng. Tuy nhiên, những loại phân này cần được chia nhỏ hoàn toàn để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn các loại nấm gây hại. Cùng tìm hiểu cách ủ phân bò chi tiết dưới đây cùng Thành Công Farm nhé.
Danh Mục Bài Viết
Lợi ích khi sử dụng phân bò trong trồng trọt?
Cung cấp nhiều loại chất dinh dưỡng, cải tạo đất nghèo
Các vùng đất sau khi trồng trọt có thể bị mất dần chất dinh dưỡng và làm cây trồng còi cọc, không cho năng suất tốt. Do đó, người nông dân cần bổ sung thêm các loại khoáng chất, dinh dưỡng mà đất đang thiếu để hỗ trợ cây trồng phát triển tốt. Phân bò là loại phân bán hữu cơ từ thiên nhiên được sử dụng nhiều vì tỉ lệ thành phần chất dinh dưỡng siêu cao:
- Kết hợp nguyên tố vi lượng, trung lượng và đa lượng: Không thể bỏ qua các yếu tố chất như Kali, photpho, nito, magie, canxi,…và nhiều loại vi chất khác có trong phân bò. Nhờ có sự đa dạng về bảng thành phần chất này, phân bò có khả năng làm giàu cho đất, cải tạo đất nghèo – đất xấu nhanh chóng.
- Mùn và vi sinh vật có lợi: Lớp mùn tự nhiên (sinh ra từ rơm rạ, cây cỏ) giúp đất cân bằng độ ẩm, tơi xốp hơn. Ngoài ra hệ thống vi sinh vật có lợi được bổ sung vào đất, kích thích quá trình tổng hợp chất dinh dưỡng nuôi cây. Hơn nữa, chỉ với lượng nhỏ vi sinh vật sẽ loại trừ khả năng tích tụ chất độc, ô nhiễm trong đất vì chủng loại này có khả năng phân hủy chất độc bẩn.
Mang đến nguồn dinh dưỡng “mưa dầm thấm lâu”
Nếu như các loại phân bón hóa học nhanh tác dụng nhưng chỉ trong thời gian ngắn hoặc dễ bị rửa trôi khi gặp mưa. Thì khi sử dụng phân bò làm phân bón đất, người dân có thể an tâm hơn về khả năng bám đất. Phân bò có độ hoai ủ chậm, các chất dinh dưỡng tác động từ từ mà không làm cây bị cháy lá. Chính vì vậy, phân bò hơn hẳn các loại khác vì có thể mang tới tác dụng lâu dài cho các loại cây trồng.
Không ảnh hưởng đến chất lượng nông phẩm
Những loại rau, cây trồng, quả ngọt gánh hàng tá thứ thuốc – phân bón độc hại. Khi người tiêu dùng sử dụng sẽ gây ra ảnh hưởng không tốt kể cả hiện tại lẫn lâu dài. Thế nên sử dụng phân bón từ phân bò được chú trọng sử dụng.
Bởi lẽ loại phân tự nhiên này chứa hàm lượng chất dinh dưỡng thiên nhiên, không gây bất kỳ tổn hại nào cho cây trồng và nông sản. Vừa tiết kiệm chi phí phân bón, vừa tiết kiệm được thời gian bón phân thường xuyên và vừa tạo ra nền nông nghiệp sạch. Đó là những ưu điểm nổi bật khi sử dụng phân bò vào trong lĩnh vực trồng trọt.
Phân loại phân bò và mục đích sử dụng cụ thể
Phân bò phân thành 02 loại: phân bò tươi và phân bò hoai mục. Loại đầu tiên là phân bò tươi được lấy ngay tại chuồng gia súc và chưa trải qua bất kỳ công đoạn ủ nào. Còn phân bò hoai mục đã có sự tác động của con người, làm gia tăng vi sinh vật có lợi, trung hòa các thành phần dinh dưỡng. Vậy trong trồng trọt, bà con nông dân nên sử dụng phân bò tươi trực tiếp hay dùng phân bò đã hoai mục?
Phân bò tươi
Với loại phân bò tươi được lấy ra từ chuồng trại chưa được xử lý. Loại phân tươi này vẫn có chất dinh dưỡng nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ lớn: mầm bệnh. Các loại mầm bệnh có trong cây cỏ, phân bò, môi trường xung quanh vẫn còn bám trụ trong phân.
Nếu đem đi trộn vào đất bón cây thì những loại mầm bệnh có hại này sẽ xâm nhập, tác động tới cây trồng. Chưa kể, một số loại hạt mầm cỏ dại lẫn trong phân bò có thể nảy mầm. Vì thế có thể lấn lướt sự phát triển của loại cây đang trồng.
Phân bò hoai mục
Với loại phân bò hoai mục đã trải qua quá trình ủ, xử lý khắc chế các yếu tố có hại như vi khuẩn, mầm cỏ dại. Ngoài ra, sau quá trình ủ, các vi sinh vật có lợi được sinh ra thúc đẩy quá trình tăng cường làm giàu chất dinh dưỡng cho đến. Các loại sinh vật có hại được triệt bỏ hoàn toàn, ngăn chặn tận gốc mầm bệnh cho cây trồng.
Phân bò hoai mục có nhiều điểm lợi hơn sử dụng phân bò tươi
Bởi vì sử dụng phân bò hoai mục mang lại ưu điểm hơn hẳn phân bò tươi nên người nông dân nên sử dụng loại phân đã qua xử lý. Tuy nhiên, ủ hoai phân bò tươi theo phương pháp truyền thống tốn rất nhiều thời gian, công sức. Vậy nên áp dụng khoa học kỹ thuật mới giúp rút ngắn thời gian ủ hoai đồng thời tăng thêm chất dinh dưỡng cho đất là điều cần thiết.
3+ Phương Pháp Ủ Phân Bò Đơn Giản Hiệu Quả Nhất
Ủ nóng phân bò
Với phương pháp ủ nóng, phân bò khi được mang ra khỏi chuồng cần chất theo từng lớp. Chú ý chọn vị trí có nền giữ được nước và không nén phân quá chắc. Độ ẩm của phân lúc này cần được giữ ở mức khoảng 70% và thấp nhất là 60%. Có thể giữ ẩm bằng cách tưới nước trực tiếp lên phân hàng ngày.
Nếu phân có quá nhiều tạp chất (cỏ, rơm, đất, …) thì hãy xử lý bằng cách trộn thêm ít vôi bột (1%). Vì phương pháp ủ nóng sẽ gây thất thoát lượng đạm trong phân nên có thể trộn thêm supe lân (khoảng 2%).
Sau khi ủ khoảng 6 ngày thì phân đã đạt được điều kiện tốt nhất để những loại vi sinh vật tốt hoạt động. Đó là những vi sinh vật háo khí, sinh trưởng tốt khi môi trường có đủ độ ẩm và nhiệt độ khoảng 60 độ C. Lúc này bạn cần giữ phân thật thoáng và đạt độ xốp tốt.
Nền ủ phân bò cần đảm bảo không làm thoạt nước và đạt độ cao nhất định
Mặc dù mất nhiều đạm nhưng phân bò ủ nóng lại cho thành phẩm nhanh. Phân sau khi ủ khoảng 30 ngày là có thể sử dụng. Phân bò được ủ nóng có khả năng phòng trừ các loại nấm bệnh và ngăn cỏ dại tốt.
Phương pháp ủ nguội
Trái với cách ủ nóng, với phương pháp ủ nguội phân bò cần được nén kỹ sau khi được mang ra ngoài. Cứ một lớp phân chuồng sẽ được rắc thêm phân lân (khoảng 2%). Cuối cùng là thêm đất bùn khô đã được làm nhuyễn (hoặc đất bột) lên trên rồi nén thật chắc.
Dựa theo diện tích của mặt đất mà ụ phân được có chiều rộng và chiều dài khác nhau. Thông thường thì mỗi ụ sẽ rộng tối đa 3m và cao tối đa 2m. Vì bị nén kỹ với diện tích không quá lớn nên phân được ủ sẽ bị mất oxy. Đó là môi trường yếm khí làm tăng CO2, nhiệt độ khoảng 35 độ C là cao nhất nên vi sinh vật cũng hoạt động chậm hơn.
Với phương pháp ủ lạnh, phân được ủ sẽ đạt chất lượng rất tốt với thành phần dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, thời gian để ủ phân khá dài, có thể lên đến nửa năm nên tốn không ít công sức.
Phân bò được ủ đúng cách sẽ giúp vi sinh vật có lợi phát triển mạnh mẽ
Ủ phân bò theo phương pháp nóng trước, nguội sau
Đây là cách ủ phân bò kết hợp hai phương pháp ủ nóng và ủ nguội. Theo đó, phân bò tươi vừa lấy về không cần phải nén ngay. Chỉ cần để như vậy khoảng 6 ngày để vi sinh vật trong phân hoạt động. Đợi cho đến khi nhiệt độ bên trong ụ phân đạt móc từ 50 độ C đén 60 độ C thì bắt đầu thực hiện nén chặt.
Bạn có thể xếp thêm lớp phân chuồng tươi khác lên ụ phân đã được nén. Để tiếp đến 6 ngày sau rồi lại nén chặt. Thực hiện như vậy đến lúc ụ phân có được độ cao phù hợp thì bắt đầu dùng bùn đất phủ xung quanh.
Quá trình ủ nóng rồi ủ nguội sẽ giúp rút ngắn thời gian ủ phân mà lại không làm mất đạm. Tuy nhiên, so với cách ủ nóng thì vẫn mất thời gian và tốn nhiều công sức hơn.
Sử dụng nấm trichoderma trong ủ hoai phân bò tươi
Nấm trichoderma cũng là loại nấm sinh học an toàn được sử dụng trong xử lý rác thải, ủ phân dùng cho nông nghiệp sạch. Tuy nhiên nấm trichoderma thích hợp cho việc ủ hoai phân bò tươi quy mô nhỏ (hộ gia đình) với diện tích trồng trọt không lớn. Hơn nữa, nấm trichoderma chỉ hoạt động khi ở nhiệt độ dưới 40 độ C. Cho nên các vùng đất nắng nóng như miền Trung bị hạn chế khi sử dụng loại nấm này trong ủ hoai.
Một số lưu ý trong khi ủ phân bò cùng chế phẩm trichoderma
- Không sử dụng vôi khi ủ phân vì chúng sẽ khiến các vi sinh vật trong phân bị hủy diệt. Theo đó, bạn nên bón phân ngoài ruộng trước khi dùng làm đất để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Khi sử dụng kèm chế phẩm trichoderma, thời gian ủ phân sẽ từ 25 đến 35 ngày. Trong suốt thời gian này, bạn cần phải đảo phân chuồng từ 2 đến 3 lần.
- Phân chuồng được ủ thành công là chúng hoại mục nhanh và không có mùi hôi thối.
- Sau thời gian ủ, phân chuồng sẽ hoại mục hết hoàn toàn và có nhiệt độ khối phân ủ ở mức bình thường.
Sử dụng chế phẩm EM trong ủ hoai phân bò tươi
Chế phẩm EM có nhiều chủng loại khác nhau được ứng dụng vào đa dạng các lĩnh vực, đặc biệt trong ủ phân bón tự nhiên cho cây trồng. Đối với phân bò, chế phẩm EM được sử dụng để phân giải các chất như đạm, nitơ,…để chúng dễ thấm vào đất, tác động tới cây trồng nhanh hơn. Trong đó, loại chế phẩm Emzeo được sử dụng phổ biến hơn cả. Khi sử dụng Emzeo làm ủ hoai phân bò tươi mang lại nhiều ưu điểm vượt trội
- Triệt hạ vi khuẩn có hại: Ở nhiệt độ 70 độ C, các loại mầm cây cỏ dại, vi khuẩn có hại bị tiêu diệt hoàn toàn. Tuy nhiên vi sinh vật có lợi trong chế phẩm Emzeo lại càng hoạt động mạnh mẽ hơn.
- Không làm phân rã chất dinh dưỡng có trong phân bò tươi: Ở cách xử lý truyền thống, phân bò bị tác động dẫn đến bảng chất dinh dưỡng bị biến đổi. Song khi sử dụng chế phẩm sinh học Emzeo, nguy cơ này được loại bỏ 100%.
- Rút ngắn thời gian và số lượng phân bò: Khi ủ bằng chế phẩm EM, tổng thời gian ủ hoai được rút ngắn dưới sự tác động của việc sinh nhiệt năng cao. Hơn nữa, chỉ cần lượng nhỏ EM có thể dùng cho số lượng lớn phân bò. Việc này cực kỳ tiết kiệm chi phí, thích hợp cho các mô hình trồng trọt lớn.
Lưu ý khi ủ phân bò
Phân bò khô đạt chất lượng không chỉ phải được ủ đúng cách mà nguồn phân cũng cần đảm bảo. Theo đó, nước rửa chuồng cần đạt độ sạch nhất định, nguồn phân không bị độn quá nhiều tạp chất, ….
Nguồn phân bò phải đảm bảo, nước vệ sinh chuồng bò cần sạch, không chứa muối hay mầm bệnh
- Quá trình ủ phân rất có thể sẽ làm trọng lượng phân thành phẩm thấp hơn ban đầu. Tuy nhiên chất lượng lại tăng lên đáng kể.
- Nên ủ phân cần có độ cao nhất định để không gây ứ đọng nước.
- Nơi ủ phân phải có mái che mưa tốt.
- Nơi ủ phân cần được bố trí thêm hố chứa nước xung quanh để giữ nước chảy ra từ đống phân. Tận dụng lượng nước này để tiếp tục tưới phân để tạo môi trường tốt nhất cho vi sinh vật hoạt động.
Cách sử dụng phân bò bón cây
Phân bò sau khi xử lý là dòng phân bón hữu cơ chất lượng cao vừa giúp cải tạo đất hiệu quả vừa hỗ trợ cây trồng phát triển mạnh. Tùy từng loại cây trồng và giai đoạn phát triển của cây mà có cách bón cho phù hợp
- Đối với rau: Rắc đều trên bề mặt luống theo lượng 100 – 150kg/sào bắc bộ
- Đối với cây ăn quả, cây công nghiệp: Đào rãnh xung quang gốc, bón 1 – 1.5kg/gốc đối với cây nhỏ, 3 – 4kg/gốc đối với cây lâu năm
- Cây cảnh, hoa hồng … : Bón 0.2 – 0.5kg/gốc
Ủ phân bò không quá khó khăn. Chỉ cần có nguồn phân tốt và được cách ủ phân bò theo đúng quy trình thì phân thành phẩm sẽ đạt được chất lượng như ý. Tùy theo nhu cầu sử dụng, thời gian cần dùng,… mà bạn có thể chọn phương pháp ủ phân phù hợp. Chúc bà con thành công.