Trong gần 2 năm trở lại đây, phong trào chăm sóc các loại cây kiểng lá tại Việt Nam đang phát triển rất mạnh mẽ và được nhiều người biết đến hơn. Những cây như thế thường được trồng trong nhà, sân vườn hay văn phòng làm việc nhằm nâng cao các giá trị thẩm mỹ của không gian sống cũng như giúp cải thiện được chất lượng không khí và giải tỏa tinh thần cho nhiều người xung quanh. Cùng tìm hiểu về kỹ thuật trồng kiểng lá chi tiết trong bài viết dưới đây để chăm sóc thật tốt cho cây cảnh nhà mình.
Danh Mục Bài Viết
Kiểng lá là gì?
Theo cách nghĩa đơn giản nhất thì kiểng lá là những cây có hình và dáng lá riêng biệt độc đáo cùng màu sắc đẹp, rực rỡ. Tùy theo khí hậu mà ở mỗi quốc gia khác nhau có những loại cây kiểng lá khác nhau. Chuyên gia cho biết, kiểng lá được xuất xứ từ nhiều quốc gia, là những cây có hình dáng lá độc đáo cùng với màu sắc đẹp khác nhau tuỳ theo từng quốcc gia.
Người theo đuổi thú chơi kiểng lá này thường lấy cây gốc ở trong tự nhiên đem về trồng. Từ đó sẽ tiếp tục nhân giống và lai tạo thành các loại giống cây mới để chia sẻ với nhau. Khoảng 2 năm đổ lại đây, phong trào trồng và chăm sóc kiểng lá ở Việt Nam phát triển rất mạnh mẽ và được nhiều người quan tâm hơn.
Những cây này là cây thường được trồng trong nhà, văn phòng hoặc trong sân vườn nhằm giúp làm đẹp không gian sống và cải thiện được chất lượng không khí cũng như tâm trạng của người trồng. Người chơi cây sẽ thường lấy cây gốc ở tự nhiên rồi sau đó đem về trồng. Và sau đó thông qua quá trình nhân giống và lai tạo, tạo thành các giống cây kiểng lá loại mới rồi chia sẻ hoặc bày bán trên thị trường.
Một số cây kiểng lá phổ biến dễ chăm sóc
Việt Nam là nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, nhiệt độ trung bình khá cao, độ ẩm cao, lượng mưa dồi dào. Điều kiện khí hậu như thế này sẽ rất thích hợp để trồng và chăm sóc các loại cây kiểng lá.
Các dòng kiểng lá thông thường có giá chỉ dao động từ vài chục cho đến vài triệu đồng còn những loại dáng cây đẹp và thuộc loại quý hiếm, một chậu cây đôi khi có thể từ vài chục lên đến hàng trăm triệu đồng. Chuyên gia cho biết rằng thị trường kiểng lá ở Việt nam có giá cả có thể nói là khá tốt so với các nước. Nguyên nhân là do nhiều người chơi ở trong nước tự nhân giống và có thể chia sẻ với nhau.
Monstera
- Xuất xứ: Monstera là cây có nguồn gốc xuất xứ từ châu Mỹ
- Khí hậu thích hợp: Cây thích nghi khá tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm
- Đặc điểm: Cây có tán lá lớn rộng, to và lá xẻ sâu. Bề mặt lá thường sẽ xuất hiện nhiều lỗ nhỏ.
Anthurium
- Xuất xứ: Cây có nguồn gốc xuất xứ đến từ phía nam Mexico
- Khí hậu thích hợp: Anthurium sẽ phát triển tốt ở các khu vực khí hậu nhiệt đới.
- Đặc điểm: Hình dáng lá Anthurium là dáng có hình trái tim. Màu sắc lá ở phía mặt dưới sẽ nhạt hơn mặt trên. Trên bề mặt lá có xuất hiện những đường gân màu trắng, tạo thành một văn độc trưng.
Philodendron
- Xuất xứ: Loại cây này có nguồn gốc từ lưu vực sông Amazon
- Khí hậu thích hợp: Cây sinh trưởng và phát triển cực tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới.
- Đặc điểm: Lá cây Philodendron có hình dạng trái tim, màu xanh lá đậm và trên mặt có lớp vỏ nhung.
Alocasia
- Xuất xứ: cây có nguồn gốc từ khu vực miền đông Úc và vùng cận nhiệt đới châu Á.
- Khí hậu thích hợp nhất: Alocasia phù hợp để trồng ở các điều kiện khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới.
- Đặc điểm: Lá cây Alocasia hình trái tim, những đường gân dày nổi lên trên bề mặt lá.
Caladium
- Xuất xứ: Caladium là cây có nguồn gốc xuất xứ đến từ Brazil và Peru.
- Khí hậu thích hợp: Cây thích hợp để phát triển tốt nhất là ở điều kiện khí hậu nhiệt đới.
- Đặc điểm: Lá có hình trái tim, dạng hình mũi giáo hoặc dạng hình đầu mũi tên. Màu sắc của các phiến lá cây đa dạng: từ màu trắng hay xanh lục cho đến màu đỏ tươi.
Trầu bà thanh xuân
Nói về loại cây kiểng lá với hình dáng những chiếc lá độc đáo, lạ mắt cộng thêm với những ý nghĩa tốt đẹp mà nó mang lại thì Trầu bà thanh xuân hiện đang là lại cây cảnh được nhiều người yêu thích nhất hiện nay,
Là một cây thuộc thân thảo thuộc họ Ráy (Araceae), dù có kích thước chỉ khá nhỏ, chỉ cao từ 30cm – hơn 1m nhưng cây vẫn có dáng vẻ tán lá um tùm, xanh mát. Tất nhiên kích thước của cây còn tùy thuộc vào môi trường chăm sóc. Rễ cây rậm rạp nhìn khá đẹp mắt nên nhiều người chọn trồng cây thủy sinh để có thể khoe bộ rễ.
Trầu bà chân vịt
Đây là cây uộc nhóm cây bụi nhỏ tương tự với cây Trầu bà thanh xuân, thân thảo, có rễ khí sinh. Thân cây có chiều cao từ 0.8m đến 1.2m, chứa khá nhiều nước. Lá cây sẽ có nhiều răng cửa xẻ sâu. Cuống lá nhỏ, thon và khá dài. Lá xòe rộng, mọc theo kiểu mọc xen kẽ, tạo nên những tán cây trầu bà chân vịt có dạng hình tròn.
Cây này có mùi thơm gần giống với mùi thuốc bắc.
Cách chăm sóc cây kiểng lá chi tiết A-Z
Có 4 yếu tố cực kỳ quan trọng nhất cần chú ý trong quá trình chăm sóc loài cây kiểng lá: ánh sáng, nước, giá thể trồng và chất dinh dưỡng. Ngoài ra, còn có thêm các yếu tố khác như: độ ẩm, độ vệ sinh và sự thoáng gió cũng ảnh hưởng ít nhiều đến sự sinh trưởng phát triển của cây.
Môi trường sống
Cây kiểng lá cũng giống như là chim cá chó, mỗi loài có khu vực phân bố cũng như có môi trường sống khác nhau, do đó các bạn trồng cây hãy tìm hiểu kỹ môi trường sống của từng loài để tạo môi trường sống sao cho phù hợp với từng loại đó.
Nhiều người hay nói rằng “tôi sẽ ép nó sống theo môi trường của tôi, tôi phơi nắng các loài cây không cần nắng nhiều và nó đang quen dần bla bla bla…” Đó là quan điểm cá nhân của mỗi người những nó hoàn toàn không phù hợp.
Thực tế ép cây sống không đúng môi trường sống thì cây vẫn sống được nhưng đa phần lá sẽ có thể bị cháy hoặc èo uột, màu sắc không bắt mắt…Không thể nào mà cho một con chó Ngao Tây Tạng có được một bộ lông đẹp nếu như bắt nó sống ở vùng khí hậu nóng, hoặc như tép ong đỏ có thể lên được màu đẹp và sinh sản trong môi trường nước ấm không sử dụng chiller…Do đó người nuôi cây chúng ta buộc phải tạo môi trường sống hoàn hảo cho chúng nếu như muốn chúng đẹp hơn, mau lớn hơn…
Ở bài viết này sẽ đề cập đến cách setup 1 khu vườn ổn nhất tại khu vực khí hậu nóng như Sài Gòn, các khu vực khác cũng tùy theo độ ẩm cũng như lượng mưa theo mùa mà người trồng tinh chỉnh theo khu vực đó.
Ánh sáng 70% nghĩa là chúng ta sẽ chỉ lấy 70% ánh sáng từ mặt trời, chúng ta cần phải căng lưới che hết khu vực mà ánh sáng mặt trời có chiếu qua, các tiệm cây cảnh hiện nay đều sẽ cung cấp các loại lưới của Thái, Việt, lưới dệt kim Đài loan, lưới Nhật…
Ánh sáng cũng là nhân tố quan trọng quyết định cả chu kỳ sống của các sinh vật. Không chỉ với loài cây kiểng lá mà đối với loại cây nào thì cũng cần có ánh sáng để phục vụ cho quá trình quang hợp. Quá trình này luôn cần một lượng ánh sáng đủ và phù hợp để tạo ra được các chất hữu cơ giàu năng lượng, giúp cây sinh trường và nhanh phát triển.
Đa số các loại cây kiểng lá là loại ưa ánh sáng tán xạ hơn ánh nắng gắt trực tiếp. Nếu như trong trường hợp vị trí đặt cây không đủ ánh sáng, bạn đọc có thể sử dụng thêm các bóng đèn để chiếu sáng chuyên dụng dành cho cây cảnh trong nhà.
Nếu các bạn đang trồng trong nhà thì cần để cây ở những nơi có chiếu ánh sáng tốt như cửa sổ, giếng trời và lắp thêm đèn Growlight riêng cho cây nếu muốn cây khỏe mạnh hơn. Ánh sáng ngoài trời nên để khoảng 6 đến 7 tiếng cho cây là đủ. Ánh sáng đèn trong nhà thì từ 12 đến 16 tiếng tùy vào nhu cầu mỗi cây.
Cách bố trí cây cũng cần phải hợp lý, để làm được điều này bạn cần phải có kiến thức nhất định cũng như cần quan sát xem cây nào cần nắng chiếu nhiều thì đặt ở tầng trên, một số loại cần ít ánh sáng hơn hãy đặt chúng ở dưới tán những cây cần nhiều nắng.
Độ ẩm là điều rất quan trọng vì đa phần các cây kiểng lá chúng ta đang sưu tầm là thuộc họ Aroid có xuất xứ bắt nguồn từ các khu rừng nhiệt đới ở Nam Mỹ, Indo nên chúng cần độ ẩm rất cao, độ ẩm trung bình sẽ từ 60% đến 80% là ổn, một số cây cá biệt lại sống thích nghi ở môi trườn ẩm trên 90% trong tự nhiên. Để có thể làm được điều này không khó, bạn đọc hãy sắm cho mình 1 chiếc máy tạo ẩm chuyên dụng dành riềng cho nhà Yến mà thị trường đang bán rất nhiều.
Lưu ý rằng chỉ phun ẩm vào không khí chứ không được phun trực tiếp lên lá, cây cần ẩm không khí chứ sẽ không cần ướt lá mỗi ngày, sẽ dễ gây các loại nấm bệnh nếu chúng ta phun ướt lá hàng giờ mỗi ngày.
Đối với những khu vực ở vùng cao có lượng mưa nhiều ví dụ như Bảo Lộc ở Lâm Đồng thì cần làm mái che để kiểm soát lượng nước tưới, có những lúc trời mưa gần như 2 tháng không dứt nên việc làm mái che cho các cây là cần thiết ở những khu vực này.
Giá thể cho cây
Nếu như sống ở khu vực có môi trường sống hoàn hảo cho cây thì cho dù giá thể nào cây cối cũng sẽ phát triển hơn những vùng khác, bạn có thể sẽ không cần suy nghĩ đắn đo như nên dùng các loại tro trấu, mùn dừa hay peat moss (rêu than bùn), dừa cắt cục hay đất thịt…nhưng đối với những khu vực khô nóng như Sài Gòn cái này thì cần phải suy nghĩ lại, cần tìm được đất trồng kiềng lá hợp lý để có thể giữ ẩm tốt, thoát nước và cung cấp đủ dưỡng chất cho cây.
Trong lúc chăm sóc các loại cây kiểng lá, nên hạn chế sử dụng các loại giá thể trồng nào có tính ngậm nước quá cao. Đảm bảo được rằng rễ cây được thông thoáng, tránh tình trạng bị thối rễ.
Công thức cho giá thể gần như dùng được toàn bộ cây (trừ 1 số cây đặc biệt) của chuyên gia sẽ bao gồm:
- 60% dừa cắt cục.
- 20% vỏ thông nhập khẩu size 9-12mm.
- 10% perlite 6mm.
- 10% pumice 6-8mm.
Đa phần người bán dừa cục đều bảo rằng dừa đã qua xử lý về là dùng được ngay, tuy nhiên bạn cũng nên xử lý lại toàn bộ dừa cục mới mua về, bởi vì họ xuất một lần mấy chục tấn dừa thì không đảm bảo xử lý sạch sẽ toàn bộ được.
Trong dừa khô sẽ có chưa 2 chất quan trọng là tanin và lignin gây còi cọc chậm lớn ở cây trồng. Đối với Tanin (chất chát) thì người trồng chỉ cần ngâm nước nhiều lần thì hoạt chất này sẽ tan. Lignin lại là một Polymer rắn không tan trong nước, ngay cả dùng dung môi thông thường hay acid đậm, nó sẽ chỉ bão hòa một phần với dung dịch kiềm bisunfit hoặc acid sunfuric.
Cách xử lý loại bỏ Lignin chính là chúng ta dùng một lượng vôi nông nghiệp vừa đủ pha với nước và cho ngâm dừa qua đêm, sau đó xả lại nhiều lần nước để có thể loại bỏ hoạt chất này. Dừa cục sau khi đã xử lý sẽ không còn màu nâu đỏ mà sẽ nhanh chóng chuyển sau màu nâu sậm.
Đến đây thì chúng ta đã có loại giá thể có thể dùng để trồng được hầu hết các loại cây kiểng lá có mặt trên thị trường. Đối với các họ Anthurium cần phủ thêm 1 ít dớn ở quanh gốc để giữ ẩm cho cây và rễ phát triển tốt hơn, một số họ philodendron leo cũng cần phải đắp thêm dớn xung quanh các mắt thân để có thể giữ ẩm ẩm tốt và nuôi rễ khí của cây nếu như sau này ta muốn cutting.
Tưới cây
Nếu như không muốn các em cây yêu quý ra đi không hẹn ngày gặp lại thì các bạn cũng cần phải quan sát và hiểu cây nào cần nhiều nước (các loại dương xỉ, đuôi công..), loại cây nào cần lượng nước vừa phải,… Nước giúp cho việc thực hiện toàn bộ quá trình vận chuyển các khoáng chất trong đất trồng cây nội thất được diễn ra. Việc cung cấp được lượng nước vừa đủ phù hợp rất quan trọng đối với sựu sinh trưởng của cây trồng.
Bởi lẽ mỗi loại cây đều sẽ có nhu cầu sử dụng nước khác nhau, vì thế người trồng nên tìm hiểu xem đặc điểm của từng loại, nhờ đó để có chế độ tưới phù hợp nhất. Bên cạnh đó, mức giữ nước của từng giá thể trồng cũng ảnh hưởng không kém cho việc tưới nước. Đối với các loại giá thể trồng tường có tính giữ nước cao ví dụ như xơ dừa, Peat Moss hoặc các loại đất thịt, người trồng có thể giảm thời gian tưới nước so với nhiều loại giá thể trồng có tính giữ nước thấp hơn như Perlite, Pumice hoặc vỏ thông.
Đối với các loại giá thể dừa cục như ở trên thì nên bóp thử cục dừa xem lượng nước trong dừa xem còn ướt hay khô thì mới có thể quyết định tưới nữa hay không, đối với các loại giá thể khác thì các bạn nên cho 1 lóng tay xuống giá thể xem còn ẩm không
Phân bón
Nhu cầu về dinh dưỡng cho mỗi loại cây sẽ có sự khác nhau. Nhu cầu này cũng sẽ có sự khác nhau ở từng giai đoạn sinh trưởng của cùng một cơ thể cây. Một mẹo để có thể bổ sung được thêm chất dinh dưỡng khi chăm sóc cây kiểng lá chính là sử dụng thêm phân tan chậm. Mỗi chậu cây sẽ cho vào khoảng 1 thìa cà phê nhỏ và cứ lặp lại 1 tháng/lần. Loại phân này thường rất phổ biến và hàm lượng dinh dưỡng khá tốt.
Thực tại hiện nay chính là lượng phân bón tràn lan khắp thị trường, đủ chủng loại, đủ thành phần, các bạn nên test thử vài chậu loại này và test thử trên vài chậu loại khác để xem được đâu là loại phân bón thích hợp cho cây trồng của mình. Thông thường thì nên sử dụng phân tan chậm Osmocote (phân vàng) với hàm lượng phân NPK là 14-14-14.
Với phân tan chậm thì nên bón 1 lớp vừa đủ (không quá nhiều) cách phần đáy chậu 1 lóng tay để kích thích rễ phát triển sâu dưới đáy chậu và thêm 1 lớp vừa đủ trên mặt chậu, trong trường hợp cây khá to và chậu cây có kích thước lớn thì nên bón thêm 1 lớp ở giữa chậu để rễ cây có thể hút được dinh dưỡng tốt nhất.
Phân nước thì có thể dùng Bio Roots của hãng General Organics và các hoạt chất Chitosan pha theo liều lượng nhà sản xuất và xịt 1 tuần 1 lần cho những cây mới về còn yếu cần kích rễ, ươm cây con…
Sau khoảng 1 đến 2 tháng khi cây đã phát triển ổn định bộ rễ thì nên ngưng sử dụng Bio Roots và dùng phân bón lá kèm phân bón rễ như các loại phân cá hồi, phân tảo biển pha chung với liều lượng giảm xuống 50% so với chỉ định nhà sản xuất, liều lượng 1 tuần 1 lần.
Kiểm soát sâu bệnh
NILMITE là loại thuốc đặc trị nhện đỏ luôn bao sạch và an toàn. Dầu NEEM là sản phẩm chiết xuất từ cây neem nguồn gốc Ấn Độ, vì là nguồn gốc thực vật nên dầu neem khá an toàn cho các loại cây trồng, tác dụng là kháng nấm, diệt 1 số loại sâu bọ và nhện đỏ nhưng nhìn chung hoạt tính không mạnh, người dùng chỉ nên dùng xịt nhắc phòng ngừa trong trường hợp cây đang khỏe.
Lưu ý quan trọng là trước khi xịt phân nước hay thuốc trừ sâu thì người trồng cũng bắt buộc phải xịt nước cho ướt lá toàn bộ cây rồi mới xịt lên nếu không muốn những chiếc lá xinh đẹp một ngày bỗng dưng ra đi.
Thông tin liên hệ:
- Hotline / zalo: 0345791468 (Mr. Hoàng – Mua lẻ) – 0368 003 139 (Mr. Học – Mua sỉ)
- Website: https://giathe.vn/
- Địa chỉ: Số 9, Phan Thúc Duyện Phường 4, Tân Bình., TPHCM
Trên đây chính là tổng hợp những kinh nghiệm làm vườn và kỹ thuật trồng cây kiểng lá theo quan điểm và ý kiến của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực đang rất nổi này. Hi vọng bạn đọc sẽ nắm vững được những kiến thức cần thiết và sưu tầm được nhiều cây đẹp.