Nấm mối là một trong những loại nấm trồng mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân, chính vì vậy mà những năm gần đây người dân đầu tư tiền của, công sức để trồng nấm mối rất nhiều, hiểu được nhu cầu của bà con nông dân, Thành Công Farm chia sẻ tới bà con cách trồng nấm mối đen từ A-Z đạt năng suất cao đơn giản mà hiệu quả.
Danh Mục Bài Viết
Nấm Mối là gì?
Nấm mối là loài nấm thuộc họ Lyophyllaceae, loài nấm này từng được đặt tên là Collybia albuminosa. Tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có mối sinh sống, mối ở đây là loại nấm mối đất chứ không phải mối sống trên cây.
Nấm mối giàu canxi, phốt pho, sắt, protein và các chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là người mắc bệnh tiểu đường. Do có hàm lượng phốt pho cao nên nấm mối có lợi cho người bệnh tật và người cao tuổi, ăn nấm mối thường xuyên có thể chống lại các tế bào ung thư, chống lão hóa, giảm lượng đường trong máu, ngoài ra nấm mối còn có lợi cho kinh nguyệt và làn da phụ nữ.
Phân Loại Nấm Mối
Nấm mối không chỉ là một món ăn vô cùng thơm ngon, bổ dưỡng được nhiều người ưa chuộng mà nó còn là một vị thuốc rất tốt cho sức khỏe của chúng ta. Trên thị trường hiện nay thường có 2 loại nấm mối phổ biến là nấm mối trắng tự nhiên và nấm mối đen. Tùy vào từng loại nấm mối mà nấm sẽ có mùi vị, màu sắc và hàm lượng dinh dưỡng khác nhau.
Trong đó, nấm mối trắng tự nhiên thường được tìm thấy chủ yếu ngoài thiên nhiên với số lượng ít. Nấm mối trắng không có khả năng nuôi trồng và thường có giá thành khá cao. Còn nấm mối đen không phải là loại nấm mối tự nhiên mà được nuôi trồng trên các giá thể mùn cưa cao su. Loại nấm mối đen này cũng có vị giòn, thân chắc chắn và có hương thơm tương tự như nấm mối trắng tự nhiên nhưng có giá thành rẻ hơn một chút so với nấm mối trắng.
Đặc điểm của nấm mối đen
Hình thái của nấm mối đen
Nấm mối đen khi trưởng thành sẽ đạt kích thước khá lớn, cao khoảng 10 – 15 cm và đường kính thân khoảng 1 – 3 cm. Loại nấm mối này có lớp ngoài màu đen nhưng thịt trắng và ăn rất ngọt thơm.
Mũ nấm không xòe rộng như những loại nấm khác và nhỏ hơn, có nhiều người hay bị nhầm giữa nấm mối trắng và nấm mối đen, nhưng trên thực tế hai loại nấm này lại khác nhau nên bà con cần phân biệt đúng các loại nấm mối này.
Tác dụng của nấm mối đen
Thành phần dinh dưỡng trong nấm mối đen tương đương như nấm mối trắng. Nấm mối đen chứa nhiều loại chất dinh dưỡng như sắt, protein cùng nhiều loại dưỡng chất khác tốt cho sức khỏe, đặc biệt là với lá lách và dạ dày của con người. Nấm mối đen có tác dụng điều trị bệnh trĩ và giảm lipid, nấm cũng rất tốt để cải thiện tình trạng chán ăn và bệnh tiêu chảy. Theo nghiên cứu thì nấm mối có tác dụng tăng cường sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch, đặc biệt tốt cho người ốm yếu, sức khỏe suy nhược…
Không chỉ dừng ở đó, hàm lượng photo trong nấm mối đen rất cao. Do đó nó rất có lợi cho người mới ốm dậy hay người cao tuổi sức khỏe kém. Đặc biệt hơn, các nhà khoa học nghiên cứu được trong nấm mối đen có chứa adenosine – một loại chất có tác dụng ức chế tế bào ung thư rất tốt, hiệu quả trong việc ức chế các khối u ác tính và hỗ trợ điều trị ung thư. Chính vì những ưu điểm tuyệt vời của nấm mối đen mà nhiều bà con đã tìm hiểu quy trình trồng nấm mối đen để mang lại giá trị dinh dưỡng cho con người và phát triển kinh tế hơn.
Hướng dẫn cách trồng nấm mối hiệu quả cao
Xử lý mùn cưa
Chuẩn bị mùn cưa
Có nhiều loại mùn cưa phù hợp để trồng nấm mối đen, nhưng tốt nhất bạn nên chọn mùn cưa bồ đề và mùn cưa cây cao su, tránh dùng mùn cưa làm từ cây gỗ cứng hay cây tinh dầu. Khi xử lý mùn cưa, bạn cũng cần tránh để mùn cưa bị ướt, ẩm mốc. Nếu cần dự trữ dùng cho các mùa sau thì nên phơi khô, rồi bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Trước khi trồng, bạn cần tạo độ ẩm phù hợp, bằng cách rắc nước sạch từ từ lên đống mùn cưa, sau đó dùng tay trộn đều. Khi bóp trong tay một nắm mùn cưa, mà có nước hơi rỉ ra ở kẽ ngón tay là được.
Rắc nước sạch lên đống mùn cưa để tạo độ ẩm
Sau đó, bạn dùng một tấm bạt nilong để đậy phần mùn cưa lại. Vài ngày sau, bạn cho thêm vôi bột vào trộn đều theo tỷ lệ 0.5 kg vôi bột cho 100 kg mùn cưa. Có thể dùng thiết bị để kiểm tra độ ẩm, nếu độ ẩm đạt 65% là được. Tiếp tục đậy đống mùn cưa lại ủ thêm 4 – 6 ngày, cách 2-3 ngày thì bạn hãy đảo trộn mùn cưa một lần.
Đóng mùn cưa
Chuẩn bị các túi đựng, sau đó bạn cho mùn cưa từ từ vào túi, mỗi lần cho vào đều nén chặt. Đến khi mùn cưa cách miệng túi 5-7cm thì bạn túm đầu túi nilong lại luồn qua cổ túi và bẻ quặp xuống sao cho cổ túi nằm giữa hai lớp nilong.
Dùng dây chun để buộc cổ túi lại, rồi lấy một miếng bông không thấm nước vo tròn như một cái nút, để gắn vào cổ túi mùn cưa và đậy nắp túi lại.
Khử trùng túi mùn cưa
Cách 1
Sử dụng một chiếc thùng phuy để hấp cách thủy phôi mùn cưa, thời gian hấp cách thủy từ 10-12 tiếng và nhiệt độ trong giữa túi mùn cưa phải đạt ở mức từ 95-100%.
Cách 2
Dùng nồi áp suất công nghiệp để hấp mùn cưa trong từ 120-125 phút ở mức nhiệt độ từ 120-180 độ C.
Dùng nồi áp suất công nghiệp để hấp mùn cưa
Ngoài ra, nếu trồng ở quy mô lớn, bạn có thể xây lò rồi hấp trong hơi nước bão hòa từ 9-10 tiếng để tiết kiệm thời gian.
Kỹ thuật trồng nấm mối
Sau khi khử trùng xong, bạn cho các túi mùn cưa đã nguội vào phòng cấy để trồng theo 2 phương pháp sau:
Sử dụng meo hạt
- Dùng một chiếc que sắt, rồi lấy một ít sợi giống nấm mối ở túi giống hay lọ đựng và lắc nhẹ trên bề mặt túi mùn cưa, để các sợi giống rơi đều lên trên đó.
- Lưu ý: Tỉ lệ giống cấy so với trọng lượng của túi mùn cưa là khoảng 1,2%.
Sử dụng meo que
- Dùng pen vô trùng để kẹp lấy que giống, sau đó đặt vào các lỗ trồng đã được dùi từ trước ở trên túi mùn cưa. Ở mỗi lỗ như vậy sẽ có 1 que giống, đầu trên que giống sẽ sát với mặt túi mùn cưa.
- Sau khi đã cấy giống xong, bạn di dời những túi mùn cưa vào phòng ươm sợi từ 60-75 ngày để ủ tơ nấm.
- Lưu ý: Phải đảm bảo cấy giống trong phòng kín, dụng cụ cấy vệ sinh sạch sẽ và thực hiện dưới ánh sáng của ngọn lửa đèn cồn.
Cách tạo quả thể khi trồng nấm mối
Tạo quả thể trong bọc trồng
Khi tơ nấm đã ăn kín các túi mùn cưa thì bạn hãy đặt các túi nấm sát nhau và mở miệng túi ra, phủ lên trên một lớp đất dày từ 2.5-3cm.
Trồng thành từng luống dưới đất
Lột bỏ các túi nilong bên ngoài và xếp các bầu nấm nằm sát nhau trên mặt đất. Sau đó, phủ lên các bầu nấm một lớp đất đã được ủ với bột nhẹ và trấu, dày từ 2.5-3cm.
Hướng dẫn cách chăm sóc và thu hoạch nấm mối
Cách chăm sóc nấm mối
Bạn không nên để mặt đất bị khô trong thời gian từ 20-30 ngày, vì mặt đất bị khô sẽ làm mất chất nấm và cũng không nên quá ẩm ướt.
Bạn nên tưới nước nhẹ nhàng khi mà quả thể đã hình thành bằng vòi nước. Số lần tưới sẽ từ 2-3 lần mỗi ngày với nước sạch và giảm lượng nước từ từ để tạo độ ẩm đạt mức từ 95-98%, cùng mức nhiệt độ từ 24-32 độ C cho quả thể phát triển.
Cách thu hoạch nấm mối
Nấm mối đen sẽ mọc thành từng cây đơn lẻ, vì vậy khi cây nấm nào đã đủ lớn thì bạn hãy hái sạch cả gốc của cây nấm mối. Thời gian thu hoạch tốt nhất là buổi sáng hay chiều tối.
Nấm mối đen đúng tuổi sẽ có chất lượng tốt hơn. Theo đó, nấm mối sẽ có chiều dài thân từ 10-15cm, đường kính thân cây từ 1.5-2cm và phần đầu nấm có kích thước từ 3-5cm. Khi nấm bung nở sẽ có ở mức từ 10-15cm.
Sau khi thu hoạch nấm mối lần đầu, tùy vào điều kiện môi trường mà khoảng 2-4 ngày là bạn có thể thu hoạch tiếp nấm mối lần nữa. Mỗi đợt thu hoạch nấm mối đến có thể kéo dài đến 16 ngày.
Bảo quản và cách chế biến nấm mối
Cách bảo quản nấm mối và chế biến cũng rất quan trọng. Nếu bà con bảo quản tốt nấm mối đen có thể để được rất lâu mà không bị hỏng, khi sử dụng sẽ vẫn tươi ngon. Về cơ bản việc bảo quản nấm mối đen cũng không quá khác biệt so với cách bảo quản các loại nấm khác như nấm hương, nấm rơm hay nấm bào ngư xám. Cách thực hiện rất đơn giản, sau khi mua về bà con cắt chân nấm, đồng thời loại bỏ những cá thể hỏng rồi bỏ trong hộp hoặc túi đựng, cất vào ngăn mát tủ lạnh.
Nấm mối đen chứa nhiều chất dinh dưỡng, là nguyên liệu trong nhiều món ăn ngon. Nấm mối đen nấu mộc đơn giản hoặc kết hợp với các nguyên liệu khác đều ngon. Khi chế biến bà con chỉ cần nhặt bỏ những phần thừa, rửa sạch rồi chế biến thành các món ăn mà mình yêu thích. Nấm mối đen có hương vị đặc biệt thơm ngon, khác hẳn với các loại nấm khác. Khi ăn bà con sẽ cảm nhận được rõ sự giòn dai và thanh mát.
Nấm mối đen có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon với các chế biến nhanh chóng và đơn giản như: Nấm mối xào, nấm mối kho tiêu, canh nấm mối hay cháo gà nấm mối.
Các cách chế biến nấm mối ngon
Như đã biết, nấm mối là một loại nấm có nhiều dinh dưỡng tốt cho cơ thể con người, nhiều đầu bếp, bà nội trợ sử dụng nấm mối chế biến thành nhiều món ăn ngon hấp dẫn như:
Nấm mối kho tiêu
Chỉ với vài bước đơn giản là bạn đã có ngay một nồi nấm mối kho tiêu ngon không thua kém gì thịt, cá. Hương thơm của tiêu bốc lên thơm phức, nấm mối thấm gia vị đậm đà cực bắt cơm.
Nấm mối nấu cháo
Những ngày trời se lạnh, còn gì tuyệt hơn là được thưởng thức một tô cháo nấm mối nóng hổi vừa hổi vừa ăn. Bạn có thể nấu cháo với thịt bò, thịt gà hay thịt heo đều rất ngon. Vị cháo ngòn ngọt, nấm mối da dai, thêm một chút tiêu xay cay cay và hành, ngò rí là đủ khiến bạn ấm cả người.
Nấm mối xào thịt bò
Nấm mối xào thịt bò là món ăn dễ chế biến, nấm mối xào lên sẽ có vị ngọt thanh tự nhiên đặc trưng của nấm mối, thịt bò vừa thơm vừa mềm ăn cùng với cơm trắng là hợp lý.
Bánh xèo nấm mối
Nếu ăn bánh xèo mà chưa biết làm nhân gì thì bạn có thể thử qua bánh xèo nấm mối xem sao nhé! Nấm mối xào dai dai, giòn giòn và ngọt khi ăn cùng bánh xèo có lớp vỏ vàng óng, giòn tan rất hấp dẫn. Càng ngon hơn khi ăn với rau và nước mắm chua ngọt.
Trên đây là những thông tin về cách trồng nấm mối Thành Công Farm muốn chia sẻ với bạn, mong rằng với những thông tin này bạn sẽ trồng được nấm mối đen và chế biến được những món ngon giàu dinh dưỡng cho gia đình nhé. Chúc bạn thành công.